Adana'da Tekke Edebiyatı

Çukurova’da halk edebiyatı ve aşıklar geleneği yüztarih boyunca sürmektedir. Bu mevzu hakkındaki oluşturular incelemelerde çoğu masal, efsane, fıkra, ağıt vb. derlenmiştir. Bunlardan en iyi korunanı aşıklık geleneğidir. Adana’da aşıklar, sazlı (telden), sazsız (dilden) olmak suretiyle İki guruba ayrılır. Karacaoğlan, Dadadloğlu aşıkların en ünlülerindendir. Ayriyetten yörede; Aşık Yusuf, Deli Bmiktar, Feymani, Osman Eyyubi, Aşık Abdullah, Gündeşlioğlu, İlbeyoğlu, Kırmızı Osman, Kul Halil, Kul Seydi İçgözoğlu, Aşık Karalı, Hacı Karakılçık, Abdulvahap Kocaman, Aşık Fidani, Aşık Ömer, Aşık Ali, Aşık Hüseyin, Değrtiçek ve İnce Arap gibi çoğu aşık yetişmiştir. Kadın Halk Şairleri de vardır. Bunların en ünlüleri; Durdu, Nazlı Gelin, Sinem Kız, Hasibe Hatun, Hasibe Ramazanoğlu’dur.

TÜRKÜ Aşağıdan iskan emri geliyor, Bezirganlar koçyiğide gülüyor, Kitabın dediği günler oluyor, Yoksa devir döndü, ahir zaman mı?Dadaloğlum der ki: Gördüm düşümde Yiğide ad veriler onbeşinde Alışkın tüfekle dağlar başında, Azrailden başkasından aman mı!  DADALOĞLU TÜRKÜ Gök yüzünde tüten olsam Yeryüzünde biten olsam, Al benekli keden olsam, Yar boynuna sarsa beni Yar kolunda burma olsam, Yedikleri hurma olsam, Alçım alçım sürme olsam: Yar kaşına sürse beni. Karacaoğlan! Uşak olsam, Yar beline kuşak olsam, Bir atlastan döşek olsam: Yar altına serse beni...  KARACAOĞLAN TÜRKÜ Bu dünyanın ötesini Bulan var ise söylesin Kaç yıl olmuş kurulalı Bilen var ise söylesin Her şeyi bilen yaradan Alır bizleri buradan Gidip de öbür dünyadan Gelen var ise söylesin Bu dünyada hoş gezersin Bazı canından bezersin Ölüp kendi cenazesin Kılan var ise söylesin Aşık Hacı’m demiş bunu Bu dünyanın gelir sonu Kendi alın yazısını Silen var ise söylesin Aşık Hacı KARAKILÇIK

TÜRKÜ İki bülbül geldi, tüyü yeşilden, Kepezini alamadım, başından. Yayılırken ayrı düşmüş eşinden, Ötsem garip, garip varsam tutulmaz.Gündeşlioğlum yaylalara çıkasın, Deste deste mor sümbüller biçesin, Mevlam kanat vere, bile uçasın, Bir kuş için diyar diyar uçasın. GÜNDEŞLİOĞLU KOŞMA Arzulayıp seni görmeğe geldim, Yüzünde evvelki nurun kalmamış, Evvel uğrun uğrun işmar ederdin, Şimdi söylemeye dilim kalmamış Böyle olduğunu bilsem gelmezdim, Öğüt versen ol öğüdden almazdım, Bahçem mamur deyi gelip girmezdi Senin yol olmadık yerin kalmamış. Boran’ın der; Geldim ise giderim, Bağıban değilim, bağı’n ederim! Varır bir fidana hizmet ederim, Dökülmüş yaprağın gülün kalmamış. DELİBORAN TÜRKÜFırladı semaya aşkın serçesi Bir türlü engine inmek bilmiyor Serçe ile uçtu aklım parçası Gelip de serime konmak bilmiyor Yarı özledim gerekten değil Bu aşkı çektiğim meraktan değil Yüzümün güldüğü yürekten değil Gözlerimin yaşı dinmek bilmiyor Un oldum sevdanın değirmeninde Ezildim eledim piştim sonunda Yakıcı bir atış kaynar kanımda Yanar dağlar gibi sönmek bilmiyor Eyyubi kalmadı direncim özüm Dediğim çalmıyor üç telli sazım İrademe bile geçmiyor sözüm Gönül arzusundan dönmek bilmiyor Aşık Eyyubi